Ψυχομετρικά Εργαλεία

Το WISC-V^GR μπορούν να προμηθευτούν και να χρησιμοποιήσουν ψυχολόγοι με άδεια άσκησης επαγγέλματος.

H εκπαίδευση στο τεστ δεν αποτελεί προϋπόθεση για την αγορά του, θεωρείται όμως απαραίτητη για την ορθή χρήση του εργαλείου, τόσο κατά τη χορήγηση και βαθμολόγηση όσο και για την αξιοποίηση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης.

Όπως αναφέρεται και στο Εγχειρίδιο Χορήγησης και Βαθμολόγησης του WISC-V ^GR (Κεφάλαιο 1, Ευθύνες του Χρήστη): 

«...Δεδομένης της πολυπλοκότητας της χορήγησης, της διάγνωσης και της ερμηνείας της κλίμακας, οι χρήστες του WISC-V ^GR οφείλουν να έχουν εκπαιδευθεί και να διαθέτουν εμπειρία στη χορήγηση και ερμηνεία σταθμισμένων κλινικών εργαλείων. Επιπλέον, οφείλουν να διαθέτουν εμπειρία ή να έχουν εκπαιδευθεί στην εξέταση παιδιών των οποίων η ηλικία, το γλωσσικό υπόβαθρο και το κλινικό, πολιτισμικό ή εκπαιδευτικό προφίλ είναι παρόμοιο με εκείνο των παιδιών τα οποία θα εξετάζουν...

...Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι χρήστες του WISC-V^GR οφείλουν να έχουν ολοκληρώσει την απαιτούμενη επίσημη εκπαίδευση στην ψυχολογική αξιολόγηση. Παρόλο που κάποιος που έχει εκπαιδευθεί στην τεχνική διαδικασία της χορήγησης μπορεί –υπό εποπτεία– να χορηγήσει τις υποδοκιμασίες και να βαθμολογήσει τις απαντήσεις, ωστόσο τα αποτελέσματα πρέπει πάντα να ερμηνεύονται από άτομα με την κατάλληλη εκπαίδευση στην ψυχολογική αξιολόγηση. Επιπλέον, οι χρήστες της κλίμακας πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με τις Τυπικές Αρχές της Εκπαιδευτικής και Ψυχολογικής Αξιολόγησης (Standards∙ American Educational Research Association, American Psychological Association & National Council on Measurement in Education, 1999) καθώς και με τις Διεθνείς Οδηγίες για τη Χρήση Τεστ∙ Έκδοση 2000 (International Test Commission/ITC, 2000)...»

Περισσότερα στοιχεία για την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης, μπορείτε να βρείτε στο Εγχειρίδιο του Χορήγησης και Βαθμολόγησης, Κεφάλαιο 1.

Η ΜΟΤΙΒΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, αποκλειστικός επίσημα εγκεκριμένος διοργανωτής σεμιναρίων για τα σταθμισμένα τεστ της NCS Pearson, Inc. διοργανώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα σεμινάρια εκπαίδευσης στο WISC-V^GR που μπορούν να παρακολουθήσουν ψυχολόγοι, κάτοχοι άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Όλα τα έντυπα και τα υλικά που συνοδεύουν τα τεστ της Pearson Assessment προστατεύονται από τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή τους με οποιοδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό ή μηχανικό, στο σύνολο, τμηματικά ή περιληπτικά. Η αναπαραγωγή των Φυλλαδίων Απαντήσεων ή της Φόρμας Καταγραφής με σκοπό είτε την πώληση, είτε τη δωρεά ή την προσωπική χρήση, καταπατά τους σχετικούς νόμους και διώκεται ποινικά. Καμία τροποποίηση, προσαρμογή ή ειδική έκδοση δε μπορεί να γίνει, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Προκειμένου να προμηθευτείτε αναλώσιμα υλικά, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τη ΜΟΤΙΒΟ Αξιολόγηση.

Το δείγμα της κυρίως μελέτης περιλάμβανε 880 υποκείμενα χωρισμένα σε 11 ηλικιακές κατηγορίες από 6:0 έως 16:11 έτη.

H αναλογία φύλου στο δείγμα ήταν σύμφωνη με την κατανομή φύλου στον πληθυσμό σύμφωνα με την ελληνική απογραφή πληθυσμού του 2011.

Το δείγμα χωρίστηκε σε τρεις μεγάλες εκπαιδευτικές κατηγορίες, ανάλογα με τον αριθμό ετών εκπαίδευσης των γονέων του παιδιού. Οι τρεις εκπαιδευτικές κατηγορίες ήταν: Υποχρεωτική εκπαίδευση ή λιγότερο (0 έως 9 έτη), Μέση εκπαίδευση (10-12 έτη) και Ανώτερη/Ανώτατη εκπαίδευση (13 και περισσότερα έτη). Όταν και οι δύο γονείς διέμεναν μαζί με το παιδί, ως εκπαιδευτικό επίπεδο γονέων θεωρήθηκε το υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο από αυτά των δύο γονέων. Σε αντίθετη περίπτωση, θεωρήθηκε το εκπαιδευτικό επίπεδο του ενός από τους δύο γονείς.

Το δείγμα διαστρωματώθηκε με βάση 11 γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας.

Η Ελληνική Έκδοση του WISC-V GR έδειξε πολύ υψηλή εγκυρότητα και αξιοπιστία.

Η αξιοπιστία εσωτερικής συνέπειας αξιολογήθηκε με τη μέθοδο των δύο τμημάτων (η οποία περιλαμβάνει τον υπολογισμό του διορθωμένου συντελεστή συσχέτισης r του Pearson ανάμεσα στους συνολικούς αρχικούς βαθμούς των άρτιων και των περιττών στοιχείων της κάθε υποδοκιμασίας) για όλες τις υποδοκιμασίες εκτός από την ΚΔ, ΑΣ και ΑΚ, για τις οποίες υπολογίστηκε η αξιοπιστία επαναληπτικών μετρήσεων (διορθωμένος συντελεστής συσχέτισης r του Pearson μεταξύ των βαθμών της πρώτης και της δεύτερης χορήγησης). Η συνολική μέση αξιοπιστία για τις κύριες και δευτερεύουσες υποδοκιμασίες κυμάνθηκε μεταξύ 0,79 και 0,91 με την Κατανόηση να έχει τη μικρότερη και τα Γραφήματα Βάρους τη μεγαλύτερη τιμή. Η συνολική μέση αξιοπιστία για τους δείκτες επεξεργασίας κυμάνθηκε μεταξύ 0,78 (ΑΚδ) και 0,82 (ΣΚμ), ενώ για τους σύνθετους δείκτες η συνολική μέση αξιοπιστία κυμάνθηκε μεταξύ 0.90 (ΔΛΚ) και 0,96 (ΓΔΝ). Οι παραπάνω τιμές είναι ενδεικτικές πολύ υψηλής αξιοπιστίας.

 Τα στοιχεία εγκυρότητας που μελετήθηκαν είναι αφενός οι συσχετίσεις μεταξύ των υποδοκιμασιών και αφετέρου ο έλεγχος της παραγοντικής δομής του τεστ (εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής).

Οι συσχετίσεις μεταξύ των υποδοκιμασιών κυμάνθηκαν από 0,19 (μεταξύ Ακύρωσης και Σχεδίου Κύβων) έως 0,61 (μεταξύ Λεξιλογίου και Πληροφοριών). Όλες οι υποδοκιμασίες βρέθηκε ότι συσχετίζονται μεταξύ τους από χαμηλό έως μέτριο βαθμό, ενώ οι υποδοκιμασίες που αντιστοιχούν στον ίδιο σύνθετο δείκτη είχαν μεγαλύτερη συσχέτιση μεταξύ τους απ' ότι με άλλες υποδοκιμασίες.

 Η Επιβεβαιωτική Ανάλυση Παραγόντων έδειξε ότι τα δεδομένα του ελληνικού δείγματος στάθμισης προσαρμόζονται εξαιρετικά στο ιεραρχικό μοντέλο των πέντε παραγόντων που προτάθηκε για το WISC-V, όπως περιγράφεται στο   T echnical and Interpretive Manual .  

Επιστημονική Διεύθυνση:

Στογιαννίδου Αριάδνη
Καθηγήτρια Διαγνωστικών Μεθόδων και Συμβουλευτικής, Τμήμα Ψυχολογίας ΑΠΘ

Επιστημονική Ομάδα Έργου:

Αϊδίνης Αθανάσιος

Αναπληρωτής Καθηγητής Πρώτης Ανάγνωσης και Γραφής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ

Ακριτίδου Μαρία
Ψυχολόγος, MSc

Κωστούλη Μαριαλένα

Ψυχολόγος, MSc

Μάρκος Άγγελος

Επίκουρος Καθηγητής Ανάλυσης Δεδομένων στις Κοινωνικές Επιστήμες, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ

Μουστάρδα Δανάη
Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια, Master II

Σύμβουλος:

Δρ Jianjun Zhu
Διευθυντής Ψυχομετρικής Τμήματος Κλινικής Αξιολόγησης, Pearson US

Ο ΓΔΝ του WISC-V βασίζεται σε 7 υποδοκιμασίες: Σχέδιο Κύβων, Ομοιότητες, Μήτρες, Μνήμη Αριθμών, Κωδικοποίηση, Λεξιλόγιο και Γραφήματα Βάρους.

Οι δύο από αυτές (Μήτρες και Γραφήματα Βάρους) είναι καινούριες υποδοκιμασίες που δεν υπήρχαν στο WISC-III και η μία (Μνήμη Αριθμών) υπήρχε ήδη στο WISC-III, αλλά χωρίς το υποέργο της Αύξουσας Επανάληψης και επιπλέον δεν συμμετείχε στον υπολογισμό του ΓΔΝ.

Ο ΓΔΝ του WISC-III βασιζόταν σε 10 υποδοκιμασίες: Συμπλήρωση Εικόνων, Πληροφορίες, Κωδικοποίηση, Ομοιότητες, Σειροθέτηση Εικόνων, Αριθμητική, Σχέδια με Κύβους, Λεξιλόγιο, Συναρμολόγηση Αντικειμένων, Κατανόηση, από τις οποίες μόνο οι 4 υπολογίζονται για την εξαγωγή του ΓΔΝ στο WISC-V.

Επίσης, όλες οι υποδοκιμασίες που έχουν διατηρηθεί από το WISC-III, είναι σε αναθεωρημένη μορφή στην πέμπτη έκδοση.

Επιπλέον του Γενικού Δείκτη Νοημοσύνης (ΓΔΝ), το WISC-V^GR δίνει τη δυνατότητα υπολογισμού πέντε Πρωτογενών Δεικτών (Δείκτης Λεκτικής Κατανόησης, Οπτικοχωρικός Δείκτης, Δείκτης Ρέοντος Συλλογισμού, Δείκτης Εργαζόμενης Μνήμης, Δείκτης Ταχύτητας Επεξεργασίας) που αντιπροσωπεύουν τη νοητική λειτουργικότητα σε ειδικές γνωστικές περιοχές.

Επιπλέον, μπορούν να εξαχθούν πέντε Βοηθητικοί Δείκτες (Δείκτης Ποσοτικού Συλλογισμού, Δείκτης Ακουστικής Εργαζόμενης Μνήμης, Μη Λεκτικός Δείκτης, Δείκτης Γενικής Ικανότητας, Δείκτης Γνωστικής Επάρκειας) που παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες.

Ακόμη, δίνεται η δυνατότητα υπολογισμού Βαθμολογιών Επεξεργασίας, που αφορούν λεπτομερέστερη απεικόνιση της επίδοσης σε επιμέρους πλευρές κάποιων υποδοκιμασιών (Σχέδιο Κύβων, Μνήμη Αριθμών, Ακύρωση, Μνήμη Εικόνων, Κωδικοποίηση, Αναζήτηση Συμβόλων)

Κύριοι στόχοι της αναθεωρημένης πέμπτης έκδοσης ήταν:

• Η επικαιροποίηση του θεωρητικού υπόβαθρου της κλίμακας
• Η βελτίωση της αναπτυξιακής της καταλληλότητας
• Η ενίσχυση της χρηστικότητας της κλίμακας
• Η βελτίωση των ψυχομετρικών ιδιοτήτων
• Η ενίσχυση της κλινικής χρησιμότητας και επέκταση των πεδίων εφαρμογής

Αυτή η αναθεώρηση βασίζεται σε διάφορες θεωρίες και μοντέλα αξιολόγησης της νοημοσύνης. Λαμβάνει υπόψη εμπειρικά δεδομένα, ερευνητικά στοιχεία για την γνωστική ανάπτυξη και την νευρολογική αναπτυξιακή εξέλιξη, καθώς και τα νεότερα μοντέλα και τη σύγχρονη θεώρηση για την εργαζόμενη μνήμη.

Τα πιο σύγχρονα και ευρέως αποδεκτά μοντέλα σχετικά με τη δομή της νοημοσύνης βασίζονται σε διεξοδικές παραγοντικές αναλύσεις. Οι σχετικές μελέτες παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για ένα γενικό παράγοντα νοημοσύνης στην κορυφή του ιεραρχικού μοντέλου και για πληθώρα επιμέρους ικανοτήτων που συνδέονται αλλά αποτελούν διακριτές λειτουργίες στο κατώτερο επίπεδο. Κάποια μοντέλα επιμερίζουν ακόμα περισσότερο τις λειτουργίες αυτές σε πιο συγκεκριμένα πεδία στο ακόμα πιο χαμηλό επίπεδο της ιεραρχίας (Caroll, 1993, 2012; Horn et Blankson, 2012; Johnson et Bouchard, 2005a, 2005b; Johnson et al, 2004, 2007; Salthouse, 2004).

Παρά το γεγονός ότι αυτά τα δομικά μοντέλα δεν είναι ταυτίζονται απολύτως μεταξύ τους, τα περισσότερα από αυτά δείχνουν ότι η λεκτική κατανόηση, η οπτικοχωρική ικανότητα, ο ρέων συλλογισμός, η εργαζόμενη μνήμη και η ταχύτητα επεξεργασίας αποτελούν κάποια από τα βασικότερα στοιχεία (Carroll, 1993, 2012 ; Horn et Blankson, 2012 ; Johnson et al., 2007 ; Salthouse, 2004).